Polipropilen, propilenin polimerizasyonu ile üretilen yarı sert, şeffaf, kolay şekillendirilen, pahalı olmayan bir polimerdir. Pazar payı en büyük ikinci polimerdir. İzotaktik PP’nin camsı geçiş sıcaklığı -10 °C, erime sıcaklığı ise 160 °C’dir. %60-70 kristaldir ve 0,90-0,92 g/cm³ arasındaki yoğunluk değeri ile en hafif termoplastiktir.

POLİPROPİLEN NEDİR?

Polipropilen ilk defa 1950 yıllarında Karl Ziegler (Alman) ve Giulio Natta tarafından propilenin Ziegler-Natta katalizörleriyle polimerizasyonuyla elde edildi. 1980’li yıllarda metallosen katalizörlerinin geliştirilmesi ve 1991 yılında ticari bir katalizör olarak kullanılmaya başlanmasıyla sindiyotaktik polipropilen üretimi de başladı.

Propilende bulunan CH₃ grubu etilen molekülünden farklı olarak molekülün asimetrik olmasını sağlar. Yapısal farklılık değişik özelliklerde polipropilenler elde edilmesini sağlar. Polimerizasyon koşullarına bağlı olarak polimer zincirlerindeki CH₃ gruplarının dizilişleri de farklı olur; izotaktik, sindiyotaktik, ataktik gibi.

Bir diğer tür, elastomerik özellikler gösteren, zincirler üzerinde izotaktik ve ataktik blokların peş peşe yer aldığı termoplastik elastomer polipropilendir. Bunlarda çapraz bağlar yoktur, izotaktik bloklar kendi içlerinde kristalin bir yapı oluştururlar ve yumuşak ataktik bloklar aracılığıyla birbirleriyle bağlantı kurarlar. Ataktik polipropilen normal halde kauçuksu yapıdadır, ancak kuvvetli değildir. Sert izotaktik bloklar kauçuğumsu yapıları yakalayarak malzemenin daha kuvvetli olmasını sağlar.

n CH(CH₃) = CH₂ →(-CH(CH₃) – CH₂-)_n

POLİPROPİLEN MALZEMELERİN ÖZELLİKLERİ NELERDİR?

PP’nin kimyasal direnci iyidir. Asit, baz ve tuzların sulu çözeltilerinden etkilenmez. Alkollere ve deterjan çözeltilere karşı dayanıklıdır. Deniz tuzundan etkilenmediği için denizcilikte kullanılabilir. Aromatik ve halojenli hidrokarbonlarda, yüksek sıcaklıkta yağlarda şişer. Görünür bölge ışınlarına karşı dayanıklıdır ancak UV- ışınları PP malzemenin yüzeyini bozar. Oksidasyonu önlemek için karbon siyahı kullanıldığında polimerin ısıl yaşlanması hızlanır.

Endüstride kullanılan polipropilenin büyük kısmı izotaktik yapılıdır. Bazı uygulamalarda ataktik polistiren de kullanılmaktadır. Sindiyotaktik polipropilen daha yumuşaktır, fakat daha berrak bir görünümü vardır. İzotaktik polipropilen yerine kullanılamasa da film, tıbbi gereçler, yapıştırıcılar ve ekstruzyon ürünleri yapımında kullanılan diğer polimerlerle rekabet edebilecek özellikler içerir.

POLİPROPİLEN KULLANIM ALANLARI NELERDİR?

Plastik olarak, 160 °C’nin altında erimediğinden bulaşık makinesinde yıkanabilir yiyecek kapları üretimine uygundur. Fiber amaçlı kullanımda en yaygın alan iç ve dış mekanlarda halı kaplamalardır; örneğin yüzme havuzları kenarlarında ve mini golf sahalardaki yapay halılar, vs. gibi ürünler sayılabilir.

PP valiz, bavul, çanta, tıraş kremi-macunu tüpleri, steril sağlık gereçleri, plastik raflar, akü kutuları, plastik kaplar, şişeler, taşıma ve depolama kapları, kasa, bant, şeffaf ambalaj, bahçe mobilyası vb. yapımında kullanılır.